نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه بیرجند
2 دانشگاه ملی تایوان، تایپه
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
تودههای گرانیتوئیدی سِیدال در 150 کیلومتری جنوب شرق بیرجند در مرز شمال غربی زون جوش خورده سیستان در شرق ایران رخنمون دارند که واحدهای افیولیتی و دگرگونی منسوب به کرتاسه فوقانی را قطع کردهاند. این تودهها دارای فازهای گرانودیوریت، مونزوگرانیت و سینوگرانیت میباشند. گرانودیوریت بهصورت یک توده نفوذی کشیده با امتداد شمال غرب - جنوب شرق به عنوان توده اصلی و تودههای مونزوگرانیت و سینوگرانیتی به صورت تودههای کوچک، در مرز واحد گرانودیوریت و اولترامافیک مشاهده میشوند. کانیهای تشکیل دهنده این سنگها شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، بیوتیت، آمفیبول، اسفن، آپاتیت، زیرکن، گارنت و مسکویت هستند. بافت غالب این سنگها گرانولار و به ندرت پرتیتی و میرمکیتی است. توده گرانودیوریتی متاآلومین و تودههای مونزوگرانیت و سینوگرانیتی پرآلومین و کالک آلکالن می باشند. غنی شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE)و بالا بودن نسبت عناصر نادر خاکی سبک به سنگین (LREE/HREE) به همراه آنومالیهای منفی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) مانندNb ,P وTi در واحد گرانودیوریتی حاکی از تعلق آنها به گرانیتوئیدهای نوع I و کمان ماگمایی(VAG) است. تودههای مونزوگرانیت و سینوگرانیتی آنومالی منفی P ,Ti ,Ba ,Srو Nb و آنومالی مثبت La ,Th ,Rb ,Kو Ce دارند که نشان از منشأ گرفتن این سنگ ها از پوسته قارهای است و در جایگاه تکتونیکی برخورد قارهای(syn-COLG) و همچنین در گروه گرانیتهای نوعS قرار میگیرند. سن سنجی به روش زیرکن - اورانیوم - سرب، سن توده گرانودیوریتی را 7/0±3/54 میلیون سال (اوایل ائوسن) تعیین نمود. منشأ تودههای نوع I در محدودهی آمفیبولیت و نوعS در محدودهی مذابهای حاصل از رسوبات پلیتی تصویر شدهاند که نوع I میتواند در ارتباط با فرورانش رخ داده درخاور ایران و نوع S از برخورد دو بلوک قارهای لوت و افغان بوجود آمده باشد.
کلیدواژهها [English]