پهنه بندی سیلاب رودخانه زرینه رود با استفاده ازمدل هیدرولیکی HEC-RAS در محیط GIS

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

به منظور برنامه ریزی مناسب جهت استفاده از حاشیه رودخانه و نواحی سیل گیر، ابتدا نواحی خطرناک و محدود کننده به لحاظ کاربری های کشاورزی، ساختمان سازی و فعالیت های صنعتی بایستی مشخص شود. نقشه های پهنه بندی سیلاب در مطالعات مدیریت دشت سیلابی کاربرد وسیعی دارد این نقشه ها یکی از اطلاعات پایه و مهم مدیریت بحران محسوب می شوند. آنها اطلاعات مفیدی راجع به طبیعت و اثرات سیل بر دشت سیلابی ارائه می دهند. بنحوی که امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات را فراهم می کنند. مطالعه حاضر در مورد رودخانه زرینه رود واقع در آذربایجان غربی و به طول 16.6 کیلومتر می باشد. در این تحقیق دبی های با دوره برگشتهای مختلف (2-5-10-20-25-50-80-100-200 و 500 ساله) با استفاده از داده های ایستگاههای قزکرپی محاسبه شد. مقاطع عرضی جریان با استفاده از Hec-Ras و نقشه های پهنه بندی سیل با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS و در محیط GIS ترسیم شده است. بر اساس پهنه های بدست آمده و انطباق آن با تصاویر هوایی می توان گفت که مناطق مسکونی حاشیه رودخانه چندان در معرض خطر سیل نبوده ولی  گسترش فعالیتهای سازه ای و کشاورزی طی سالیان اخیر باعث محدود گشتن حریم و بستر رودخانه شده و امکان نفوذ سیل در اراضی اطراف بیشتر می گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Zarinehrood flood zoning using hydrolic model of Hec-Ras and GIS

نویسندگان [English]

  • Hasan Lashkari
  • Ali Rashidi
  • Ali Rezaei
Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University.
چکیده [English]

In order plan optimal land use of river margins and flood plains, the prohibitive, restrictive and warning zones for agricultural, constructive and industrial activities must be determined. Flood zonation maps are the base information in disaster management. They represent useful information about flood nature and effects on floodplain area. Therewith was available the possibility of send the suitable alarms in flood hazard situations and convenience of relife and salvation. The present study has been conducted Zarinehrood river in western Azerbaijan province in length 16.6 km. In this study, discharge for different return periods (2, 5, 10, 20, 25, 50, 80, 100, 200, 500 years) was calculated by using Ghez Korpi station data. The water profile was calculated using HEC-RAS software and flood zoning maps provided using HEC-GeoRAS extension in GIS. Based on final planes land use of riverine are not affected by flood hazard but building and cultivate developing limited floodplain and restricted river channel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flood zoning
  • GIS
  • Western Azerbaijan
  • Hec-Ras
  • HEC-Geo RAS

مراجع

- آیین نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه ها، نهرها، مسیل ها، مردابها، برکه های طبیعی و شبکه های آبرسانی، آبیاری وزهکشی، مصوب مورخ 11/8/1379 هیات وزیران.
- براتی، م. ج.، 1384. پهنه بندی سیلاب رودخانه های درون شهری با رویکرد RS&GIS ، پایان نامه کارشناسی ارشد، مرکز مطالعات سنجش از دور و GIS دانشگاه شهید بهشتی، 158 ص.
- جلالی راد، ر.، 1381. پهنه بندی سیل در بخشی از حوضه آبخیز شهری تهران با استفاده از GIS ، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری تهران، ص 12-8.
- حسین زاده، ع.، 1383. پهنه بندی سیلاب با استفاده از مدل HEC-RASدر محیطGIS، پنجمین کنفرانس هیدرولیک ایران، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ص 48-43.
- دهقانی، م.، 1383. ارزیابی کارایی روش های روند یابی سیلاب در رودخانه جزر و مدی زهره، پایان نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، 77 ص.
- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.، 1384. راهنمای پهنه بندی سیل تعیین حد بستر و حریم رودخانه، نشریه شماره 307 ، 145 ص.
- صفری، ع.، 1380. تعیین الگوی مدیریت بهینه در دشت های سیلابی، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه تهران ، 112 ص.
- فرهنگ جغرافیایی رودخانه های کشور.، 1384. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ج چهارم، ص 46-41.
- مهندسین مشاور طوس آب.، 1381. مطالعات تعیین حریم و بستر رودخانه های ششتمد، ششطراز، شصت دره، درونگرو طرق، 110 ص.
- نجمایی، م.، 1369. هیدرولیک کاربردی، جلد اول، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، 345 ص.
- نصرتی، ع.، 1379. پهنه بندی قابلیت سیل خیزی حوضه آبخیز گاوه رود با استفاده از سنجش از دور و GIS، مجله تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، بهار و تابستان 1383، شماره(3 و 4) صص49-58
-Barry, D.A., and Bajracharya, K., 1995. On the Muskingum-Cunge flood routing method. University of Western Australia, Computer and Geosciences, v. 22(7), p. 707–712.
-Engelhard, J., 2004. Plan, manage, implement, and monitor the Multi-Hazard Flood Map Modernization (MHFMM) program. IAHS Press, Wallingford, p. 23–33.
-Tate, E., Maidment‎, D., 1999. Floodplain Mapping Using HEC-RAS and Arc View GIS, CRWR Online Report.v. 99-1, p.138-155.
-Federal Emergency Management Agency., 1993. Flood Insurance Study Guideline and Specification for contactors.p. 96-112
-Coldizt R. R., and Hudson, P. F., 2003. Flood delineation in a large and complex alluvial valley, lower Panuco basin, Mexico. Journal of Hidrology, v. 20, p. 229–245.
-Domingue, J.O., and Jenson, S.K., 1988. Extracting topographic structure from digital elevation data For Geographic Information System analysis. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, v. 54(11), p.1593–1600.
-Heon Lee, j., Lee Eun, T., Lee Do, H., and Kim Nam, W., 1993. Flood Analysis in the Tidal Reaches of the Nakdong River, Journal of Korea Water Resources Association, v. 31, p. 235-242.
-Djokic, J., and Maidment, D., 1991. GIS and hydrologic modeling. In Environmental modeling with GIS, ed MF Goodchild, BO Parks & LT Steyaert, Oxford University Press, New York, p 147–167.
-Mark, S., and Ocallaghin, E.R., 1984. On the relative role of hillslope and network geometry inHydrologic response. In Scale problems in hydrology, eds VK Gupta, Rodriguez-Iturbe I & Wood EF, D Reidel Publishing Company, p 1–17.
-Meyer, S., 2007. Floodplain Mapping and Hydraulic Analysis with River Burean Ministy of construction Manual for River Works in Japan. 1995, p. 215-314.
-Sinnakaundan, S.k, 2003. Flood Hazard and Risk Assessment through Incorporating GIS with Hydrodynamic Modelling: Case Study of Pari River, Earth Surface Processes and Landforms, v. 16, p.237–254.
-U.S. Army Corps of Engineers., 2008. User Manual of HEC-RAS, p.21-29.
-U.S. Army Corps of Engineers., 2006. Engineering and Design River Hydraulics. EM 1110-2-1416.Washington DC. 20314-1000, p. 22.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار