ارزیابی هویت محله‌های شهری با سنجش حس تعلّق به مکان (مطالعه موردی: محله چای بوئی شهر گنبد کاووس)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه مازندران

3 دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

محله­های شهری با ساختارهای کالبدی، اقتصادی و اجتماعی خاص خود ­به­ عنوان مکان­های متمایز در دل شهرها ­مطرح بوده و می­توانند باعث شکل­گیری احساس تعلّق به مکان برای شهروندان و تقویت هویت شهری ‌شوند. لذا با هدف ارزیابی هویت محله چای­بوئی شهر گنبد کاووس و سنجش حس تعلّق به مکان، تحقیق پیش­رو انجام گرفت. بر اساس ماهیت و روش، تحقیق حاضر از سنخ تحقیقات توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می‌باشد. تعداد 384 پرسشنامه در میان اهالی محله توزیع گردید و اطلاعات لازم جمع­آوری شد. یافته‌های تحقیق حاضر ضمن شناسایی عناصر خاطره انگیز در محله مورد نظر، نشان­دهنده میزان حس تعلّق به مکان قوی در میان اهالی محله چای بوئی می­باشد که باعث تقویت هویت محله­ای شده است. با توجه به علاقمندی اهالی محله برای مشارکت در طرح­های عمرانی و فرهنگی مربوط به محله می­توان از این عامل جهت توسعه محیط جغرافیایی و تحقّق‌پذیری طرحهای توسعه محلی سود جُست. طراحی، بهسازی و نوسازی مکان­های عمومی و تلاش به منظور تقویت آن از جمله اقداماتی است که می‌تواند موجبات افزایش ماندگاری در محله، بالا رفتن حس تعلّق به محله و در مجموع تقویت هویت محله­ای را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of urban neighborhoods identity with measuring the sense of belonging to place (Case study: ChaieBouei, GonbadKavoos city)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taghi Razavian 1
  • Mohammadi 2
1 Professor, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University
2 - M.Sc in Geography and Urban planning, Mazandaran University
3 - Ph.D student of Geography and Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran
چکیده [English]

Urban neighbourhoods with their special physical, economic and social structures are defined as distinctive areas within cities. They can create the sense of place for residents and strengthen the identity of city and its quarter‌es. This research aims to analyse the sense of place among “Chaie Bouei “Gonbad Kavoos city with a discriptive – analytical method. 384 questionnairs were filled and responses were analysed with SPSS software. The findings of study, besides showing cohesive elements in the neighbourhood, indicate a strong sense of belonging to place among Chaie Bouei residents resulting in development of neighbourhood and identity among people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense of place
  • Gonbad Kavoos city
  • Cohesive elements
  • Neighbourhood identity

مراجع

- بحرینی، ح.، 1386. فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، 482 ص.
- پوراحمد ا.، شماعی، ع.، 1385. بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران، 414 ص.
- سرمست،ب.، متوسلی، م. م.، 1389. بررسی و تحلیل نقش مقیاس شهر در میزان حس تعلّق به مکان مطالعه موردی: شهر تهران، شماره 26،صفحات 146-133.
- شکویی، ح.،‌تبریزی،‌ج.،1382. تأثیر نوسازی شهری فن‌گرا بر ایجاد حس لامکانی: مطالعه موردی پروژه نواب»، فصلنامه مدرس، دوره7، شماره 2، صفحات141-162.
- شعله، م.، ‌1385. دروازه‌های قدیم در خاطره جمعی شهر معاصر، ریشه‌یابی رشته‌های خاطره‌ای، نشریه هنرهای زیبا، شماره 27،صفحات 26-17.
- فلاحت، م. ص.، 1385. مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26،صفحات 57-66.
- کرانگ، م.، 1383. جغرافیای فرهنگی، ترجمه مهدی قرخلو، انتشارات سمت، 272ص.
- محمدی، ع.، 1390. ارزیابی نقش سکونتگاههای غیررسمی در گسیختگی فضایی ساختار شهری گنبد کاووس، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استاد راهنما: رحیم بردی آنامراد نژاد، دانشگاه مازندران.
- محمدی،ع.، 1389. بررسی ارتقاء هویت شهری در محلات شهر تهران با اجرای دستورالعمل مشارکت‌های اجتماعی، اولین همایش شهروندی و مدیریت محله‌ای، حقوق و تکالیف . ناشر: سیویلیکا.
- میرزاپور،س. ، 1388. مقایسه تطبیقی تعلّق خاطر مکانی و تأثیرات فضایی- مکانی آن در محلات شهر خرم آباد، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری‌، استاد راهنما: خدارحم بزی، دانشگاه زابل.
-Blockland,T.,2003.Urban Bounds,‌Translated by Lee K,‌‌ Mitzman, Policy Press Cambridge. p.256.
-Cross, J. E.,2001.What is Sense of Place, Research on Place & Space‌,p.‌1-14.
- Filipovic,‌M.,‌2006. Influence of neighbourhood characteristics on sense of Neighbourhoods, Workshop 18 - Residential Environments and People Paper presented at the ENHR conference "Housing in an expanding Europe: theory, policy, participation and implementation" Ljubljana, Slovenia,p.528
-Hashemnezhad,‌H.,‌Yazdanfar,‌S.Abbas.,‌Heidari,‌A.A‌.,‌Behdadfar,‌N.,‌2013a.Between sense and attachment: Comparing the concepts of place in architectural studies, GEOGRAFIA OnlineTM Malaysia Journal of Society and Space 9‌,issue‌1‌, p.‌96 – 104.
-Hashemnezhad,‌H.,‌Heidari,‌A.‌Akbar‌,‌‌Mohammad Hoseini,‌P.,2013b.‌Sense of Place” and “Place Attachment”,(‌A Comparative Study‌),International Journal of Architecture and Urban Development,‌Vol.‌3, No.‌1, p:5-12.
-Kianicka,‌s.,‌Buchecker,‌M‌.,‌Hunziker,‌M‌.,‌Müller,‌B.U.,2006.‌Locals and Tourists Sense of Place A case Study of a Swiss Alpine Village", Mountain Research and Development,‌Vol 26, No‌.1‌ , p. 55–63.
- Lewicka,‌M.,‌2008.Place attachment,‌place identity, and place memory: Restoring the forgotten city past,Journal of Environmental Psychology‌28‌,p.‌209–231
-Lynch, K., 1981.Good City Form. Massachusetts: MIT Press Neuman,‌W,p.528.
- Rose, Gillian‌.,1995.‌Place and Identity: a sense of place‌,‌in: D.Massey and P.J (eds), A place in the world? Places,‌cultures and Globalization,‌oxford: the open University,p.88-132.
-Ross,n.,2002.‌Community belonging and Health,Health Reports, Statistics Canada Catalogue 82- 003,vol.13,No.3,‌p.9-33.
-Shuhana,‌Sh.‌Norsidah,U.‌,2008.‌Making placees: The role of attachment in creating the sense of place for traditional streets in Malasia, Habitat international,‌32,p.‌399- 409.
-Westminster Comprehensive Plan‌‌‌‌.,2013.‌City Identity and Design,p.1-28.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار