بررسی پتروفابریک و شیمی کانی آمفیبول در کمپلکس‌های دگرگونی زون سنندج-سیرجان

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

کمپلکس دگرگونی خواجو در جنوب شرق زون سنندج-سیرجان و کمپلکس دگرگونی سورسات در شمال غرب زون سنندج-سیرجان برونزد دارند. در این کمپلکس­ها کانی آمفیبول در سنگ­های دگرگونی مانند گارنت آمفیبولیت­ها و آمفیبول شیست­ها حضور دارد. انواع فابریک آمفیبول­ها در این سنگ­ها شامل نماتوبلاستی، برشی، کاتاکلاستی، رشد تجمعی و پاپیونی با طویل شدگی در امتداد محور C می­باشند. حالت­های تجمعی و پاپیونی کانی آمفیبول، در اثر فرآیند خزش مرز دانه­ها و برش همزمان با فرآیند دگرگونی ایجاد شده که بافت گاربن شیفر نامیده می­شود. در کمپلکس دگرگونی سورسات بافت گاربن شیفر در اثر چین خوردگی­های بزرگ مقیاس و برش همزمان با دگرگونی ناحیه­ای ایجاد شده و همچنین این بافت در کمپلکس دگرگونی خواجو در اثر فعالیت گسل­های امتداد لغز برشی در سنگ­های دگرگونی حاوی آمفیبول ایجاد شده است. شیمی کانی آمفیبول در گارنت آمفیبولیت­ها در محدوده فروهورنبلند-فروچرماک هورنبلند است و شیمی بلورهای مختلف آمفیبول با فابریک­های متفاوت در آمفیبول شیست­ها در  محدوده مگنزو-فرو هورنبلند تا  چرماک-فرو-چرماک هورنبلند قرار می­گیرند. متفاوت بودن شیمی کانی آمفیبول در گارنت آمفیبولیت­ها و آمفیبول شیست­ها به علت پروتولیت متفاوت آن­ها بوده و شیمی کانی آمفیبول روند تغییرات معنی داری را در  فابریک­های مختلف نشان نمی­دهد. AbstractKhajoo metamorphic complex is located in the south-east of the Sanandaj–Sirjan metamorphic zone and Soursat metamorphic complex is located in the north-west of Sanandaj–Sirjan metamorphic zone. Amphibole – in these rocks – exists in garnet amphibole and amphibole schist with different fabrics that consists of oriented nematoblastic, shearing, cataclastic, acicular amphibole needles with central assemblage and cross growth, along to the C-axis. The state of the central assemblage and the cross growth of amphibole minerals related to grain boundary diffusion creep processes and simultaneous metamorphic process that is so-called Garbenschiefer texture. Garbenschiefer texture in the Soursat Complex is made up by shearing and large–scale folding and simultaneous regional metamorphism, and also in the Khajoo zone related to shearing of strike–slip faults and simultaneous regional metamorphism. Mineral chemistry of amphibole in garnet amphiboles is in the range of ferro–hornblende to ferro–tschermakite hornblende and also the schist amphiboles with different minerals and different fabrics is in the range of magnesio–ferro hornblende to tschermakite–ferro-tschermakite hornblende. The reason for chemical differences between amphibole mineral in garnet amphiboles and amphibole schists are due to variation between their protolits. There is no significant relationship between different fabrics and chemistry of amphibole minerals. Keywords: Garben schiefer texture, Mineral chemistry of amphibole, Khajoo metamorphic complex, Soursat metamorphic complex.   

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Petrofabric survey and mineralchemistryof amphibole in metamorphic complexes in Sanandaj-Sirjan zone

چکیده [English]

Khajoo metamorphic complex is located in the south-east of the Sanandaj–Sirjan metamorphic zone and Soursat metamorphic complex is located in the north-west of Sanandaj–Sirjan metamorphic zone. Amphibole – in these rocks – exists in garnet amphibole and amphibole schist with different fabrics that consists of oriented nematoblastic, shearing, cataclastic, acicular amphibole needles with central assemblage and cross growth, along to the C-axis. The state of the central assemblage and the cross growth of amphibole minerals related to grain boundary diffusion creep processes and simultaneous metamorphic process that is so-called Garbenschiefer texture. Garbenschiefer texture in the Soursat Complex is made up by shearing and large–scale folding and simultaneous regional metamorphism, and also in the Khajoo zone related to shearing of strike–slip faults and simultaneous regional metamorphism. Mineral chemistry of amphibole in garnet amphiboles is in the range of ferro–hornblende to ferro–tschermakite hornblende and also the schist amphiboles with different minerals and different fabrics is in the range of magnesio–ferro hornblende to tschermakite–ferro-tschermakite hornblende. The reason for chemical differences between amphibole mineral in garnet amphiboles and amphibole schists are due to variation between their protolits. There is no significant relationship between different fabrics and chemistry of amphibole minerals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Garbenschiefer texture
  • Mineralchemistryof amphibole
  • Khajoo metamorphic complex
  • Soursat metamorphic complex

مراجع

  1. -خلقی خسرقی، م.ح. و علوی نائینی، م.، 1373. نقشه زمین شناسی شاهین دژ با مقیاس 1:100000، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  2. -سبزه‌ای، م.،1376. نقشه زمین شناسی سیرجان بامقیاس 100000/1، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  3. -قاسمی، ع.، 1381. تحلیل ساختارهای سنگ‌های دگرگونی جنوب شرق شاهین دژ، پایان نامه دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، 117 ص.
  4. -مرادیان، ع.، پیغمبری، س. و احمدی پور، ح.، 1384. سنگ شناسی، شیمی کانی‌ها و سنگ‌زایی متاپلیت‌های مجموعه تنبور واقع در شرق سیرجان (استان کرمان). مجله بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، شماره 2، ص 362-347.
  5. -Biermann, C., 1979. Investigations into the development of microstructures in amphibole-bearing rocks from the Seve Koli Nappe complex, Phd Thesis, Leiden State Univ, 121 p.
  6. -Furnes, H., Rosing, M. and Dilek, Y., 2009. Isua Supracrustal Belt (Greenland)—A Vestige of a 3.8 Ga Suprasubduction Zone Ophiolite, and the Implications for Archean Geology, Lithos, v. 113(1–2), p. 115–132.
  7. -Hoffmann, J. E., Carsten Münker, C., Polat, A., Minik, T., Rosing, M. T. and Schulz, T., 2011. The origin of decoupled Hf–Nd isotope compositions in Eoarchean rocks from southern West Greenland, Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 75, p. 6610–6628.
  8. -Jamshidi Badr, M., Masoudi, F., Collins, A.S. and Sorbi, A., 2012. Mineralogical evidence for regional metamorphism overprinted by contact metamorphism. Acta Geologica Sinica-English Edition, v. 86 (1), p. 48-68.
  9. -Jamshidi Badr, M., Collins, A.S., Masoudi, F. and Cox, G., 2010. Dating of Precambrian Metasedimentary Rocks and Timing of their Metamorphism in the Soursat Metamorphic Complex (NW IRAN): Using LA–ICP-MS, U–Pb Dating of Zircon and Monazite, Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, v. 21(4), p. 311-319.
  10. -Jamshidi Badr, M., Collins, A.S., Masoudi, F., Cox, G. and Mohajjel, M., 2013. The U-Pb Age, Geochemistry and Tectonic Significance of Granitoids In The Soursat Complex, Northwest Iran, Turkish Journal of Earth Sciences, v. 22, p. 1-31.
  11. -Kruhl, J. H., 2001. Crystallization control on the development of foam textures in quartz, plagioclase and analogue material, In: Dresen G, Handy M(eds) deformation mechanisms, rheology and micro structures, international journal of earth sciences, v. 90, p. 104-117.
  12. -Leake, B. E., Schumacher, J.C., Smith, D.C., Stephenson, N.C.N., Ungaretti, L., Whittaker, E.J.W. and Youzhi, G., 1997. Nomenclature of amphiboles, European Journal of Mineralogy, v. 9, p. 623–642.
  13. -Massey, M.A. and Moecher, D.P., 2013. Transpression, extrusion, partitioning and lateral escape in the middle crust: significance of structures, fabrics, kinematics and geochronology in the Bronson Hill zone, southern New England: J. Structural Geology, v. 55, p. 62-78.
  14. -Mohajjel, M., Fergusson, C.L. and Sahandi, M.R., 2003. Cretaceous-Tertiary convergence and continental collision, Sanandaj-Sirjan zone, western Iran, J Asian Earth Science, v. 21, p. 397-412.
  15. -Passchier, C.W. and Trouw, R.A.J., 2005. Microtectonics, Springer, 365p.
  16. -Stefen, K., Selverstone, J. and Brearley, A., 2001. Episodic weakening and strenghting during synmetamorphic deformation in a deep crustal shear zone in the Alps, Geological Society, London, Special Publications, v. 186, p. 141-156.
  17. -Steffen, K. and Selverstone, J., 2006. Retrieval of P–T information from shear zones: thermobarometric consequences of changes in plagioclase deformation mechanisms, Contrib Mineral Petrol, v. 151, p. 600–614.
  18. -Suk, M., 1983. Petrology of Metamorphic Rocks Elsevier Scientific Publishing Company, 322 p.
  19. -Szilas, K., Kelemen, P. and Rosing, M., 2014. The petrogenesis of ultramafic rocks in the N3.7 Ga Isua supracrustal belt, southern West Greenland: Geochemical evidence for two distinct magmatic cumulate trends, Gondwana Research, http://dx. doi.org/10.1016/j.gr. 2014.07.010
  20. -Tullis, J., Yund, R. and Farver, J., 1996. Deformation-enhanced fluid distribution in feldspar aggregates and implications for ductile shear zones.Geolog, v. 24, p. 63-66.
  21. -Vernon, R. H., 1976. Metamorphic processes, Allen and Unwin, London, 247 p.
  22. -Winckler, H.G.P., 1967. Petrogenesis of Metamorphic Rocks: Springer-Verlag, New York, Inc, 237 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار