ویژگی های کانی شناسی، زمین شیمی و شرایط تشکیل کانسار فلوئوریت دامغان

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زمینشناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان

2 استادیار زمینشناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان

3 استادیار زمینشناسی اقتصادی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

کانسار فلوئوریت دامغان در شمال غرب دامغان قرار گرفته است. این کانسار از شمال به کوه­های آرسک و از جنوب به گسل عطاری محدود می­شود. کانی­سازی در بخش 1 سازند میلا رخ داده است که اکثرا دولومیت همراه با میان لایه­های مارنی و شیلی زرد رنگ به سن کامبرین میانی می­باشد. تشکیل فلوئوریت عمدتا به رنگ سفید و به مقدار کمتر به رنگ بنفش، به صورت رگه­ای و شکافه پرکنی انجام شده است. همراه با کانی­سازی فلوئوریت، کانی­های سولفیدی از جمله: گالن، پیریت، کالکوپیریت، کوولین و همچنین کانی­های سروزیت، هیدروکسیدهای آهن، کلسیت و باریت نیز  قابل مشاهده می­باشند. بر اساس داده­های ریز دماسنجی انجام شده بر روی میانبار­های سیال فلوئوریت­های سفید و بنفش، دامنه دمای همگن شدگی از 100 تا 360 درجه سانتیگراد، و دامنه شوری سیال کانی­ساز از 2/. تا 2/20 معادل درصد وزنی نمک طعام در تغییر است. شواهد به دست آمده حاکی از آن است که کانی­سازی فلوئوریت احتمالا در اثر اختلاط یک سیال گرمابی با سیالات جوی و حوضه­ای و در یک شرایط احیایی رخ داده است.  AbstractDamghan fluorite deposit (south of Aresk) is located in the north -west of Damghan. This deposit is limited to the Arsk Mountains and from south it limited to the Atary fault. The mineralized zone is located in member 1 of the mila formation which is mostly dolomite along with interbeds of marl and yellow shal (yellow shal has the same age as middle Cambrian). Fluorite mineralization is mostly white color and a lesser amount with violate color and it is occurred as vein or open space filling. Along with fluorite mineralization, other minerals could be seen as sulfide minerals (like galena, pyrite, chalcopyrite, coveline) and also cerussite minerals, iron hydroxides, calcite and barite .According to the micro thermometry data carried out on fluid inclusions  of white and violate fluorite, the temperature domain of homogenization is changing between 100 to 360 ° C and the  salinity domain of mineralizing fluid is changing between 0.2 to 20.2 wt% NaCl equ.. Evidence shows that fluorite mineralization probably occurred from mixing of hydrothermal fluid with meteoric and basinal fluids in reducing conditions. Keywords: Damghan, Fluorite, Fluid inclusions, Geochemistry 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Characteristics of mineralogy, geochemistry and genesis conditions of Damghan fluorite deposit

چکیده [English]

Damghan fluorite deposit (south of Aresk) is located in the north -west of Damghan. This deposit is limited to the Arsk Mountains and from south it limited to the Atary fault. The mineralized zone is located in member 1 of the mila formation which is mostly dolomite along with interbeds of marl and yellow shal (yellow shal has the same age as middle Cambrian). Fluorite mineralization is mostly white color and a lesser amount with violate color and it is occurred as vein or open space filling. Along with fluorite mineralization, other minerals could be seen as sulfide minerals (like galena, pyrite, chalcopyrite, coveline) and also cerussite minerals, iron hydroxides, calcite and barite .According to the micro thermometry data carried out on fluid inclusions  of white and violate fluorite, the temperature domain of homogenization is changing between 100 to 360 ° C and the  salinity domain of mineralizing fluid is changing between 0.2 to 20.2 wt% NaClequ.. Evidence shows that fluorite mineralization probably occurred from mixing of hydrothermal fluid with meteoric and basinal fluids in reducing conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Damghan
  • Fluorite
  • Fluid inclusions
  • Geochemistry

مراجع

  1. -آقانباتی، س. ع.، 1383. زمین‌شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 707 ص.
  2. - اکبرپور، م. و سعیدی، ع.، 1371. نقشه 1:100000 کیاسر، سازمان زمین‌‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
  3. -پاویا، د.، 1374. نگرشی برطیف‌سنجی، چاپ ششم، انتشارات علمی و فنی، 674 ص.
  4. -حسینی، ف.، 1392. مطالعه سیال درگیر در کانسار فلوئوریت کوه‌سفید، پایان‌نامه کارشناسی-ارشد، دانشگاه دامغان،133 ص.
  5. -طبسی، ه.، 1375. آنالیز ساختاری معدن فلوریت شش رودبار، رساله کارشناسی‌ارشد دانشگاه تربیت مدرس، 153 ص.
  6. - قشلاقی، ا.، 1382. زمین‌شیمی و زایش معادن فلوئوریت پیناوند شمال خاوری اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز، 242 ص.
  7. - وهاب‌زاده، ق.، خاکزاد، ا.، رساء، ا. و موسوی، م.، 1385. مطالعه میانبارهای سیال در کانسار فلوریت امافت، دهمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه تربیت مدرس.
  8. -Adams, A.E., Mackenzie, W.S. and Guilford, C., 1984. Atlas of sedimentary rocks under the microscope, Published in the United states of America by Haslsted Press, a Division of John Wily & Sons, Inc, p. 104.
  9. -Asmariyadi, R., Langkoke, A., Maulana, I. and Astaman, W., 2012. Ore characteristics and Fluid inclusion of the base metal vein deposit in moncong bincanai area, gowa, south south Sulawesi,indonesia, Indonesia journal of Geology, v.7(4), p.189-197.
  10. -Bau, M., 1991. Rare-earth element mobility during hydrothermal and metamorphic fluid-rock interaction and the significance of the oxidation state of europium, Chem Geol, v. 93, p. 219-230.
  11. -Bau, M., Romer, R.L. and Luders, V., 2003. Tracing element sources of hydrothermal mineral deposits; REE any distribution and Sr-N D-Pb isotopes in fluorite from MVT deposits in the pennine ore field: England, Mineralium, Deposita, v. 38, p. 992-1008.
  12. -Boynton, W.V., 1984. Geochemistry of the rare earth elements: meteorite studies, In: Henderson P (ed) REE geochemistry, Elseviert Amsterdam, p. 63-114.
  13. -Burruss, R. C., Cercone, K. R. and Harris, P. M., 1985. Timing of hydrocarbon migration: evidenced from fluid inclusions in calcite cements, tectonics and burial history, Carbonate cements: SEPM Special Publication, v. 36, p. 277–289.
  14. -Bodnar, R.J., 1993. Revised equation and table determining the freezing point depression of H2O-NaCl solution, Geochimical et cosmochimica Acta, v. 57, p. 683-684.
  15. -Constantopoulos, J., 1988. Fluid inclusions and rare earth element geochemistry of fluorite form south-central Idaho, Econ Geol, v. 83, p. 626-636.
  16. -Gleeson, S.A., Wilkinson, J.J., Stuart, F.M. and Banks, T.H., 2001. The origin and evolution of base metal mineralizing brines and hydrothermal fluid, south cornwall, UK. Geochimical et cosmochimical Acta, v. 65(13), p. 2067-2079
  17. -Bejaoui, J., Bouhlel, S., Cardellach, E., Canals, A., Perona, J. and Pique, A., 2013. Mineralization and fluid inclusion studies of the Aptian carbonate Pb-Zn-Ba ore deposite at Jebel Hamra, central Tunisia, Journal of Geochimical Exploration, v. 128, p.136-146.
  18. - Lefond, S.J., 1983. Industrial Minerals and Rocks, SME, 1433 p.
  19. -Moller, P. and Holzbecher, E., 1998. Eu anomalies in hydrothermal fluids and minerals: A combined thermochemical and dynamic phenomenon, Freib, Forsch, Hefte, v. 475, p. 73-84.
  20. -Moller, P., 1998. Europium anomalies in hydrothermal mineerals, kinetic versus thermodynamic inter pretention, Proceeding of the Ninth Quadrennial IAGOD symposium Schweizerbart, Stuttgart, p. 239-246.
  21. -prokofev, V.Yu. and Smirnov, S.Z., 2011. Research on Fluid Inclusion in Minerals, current state and Future outlook, statute of Geology of ore Deposit, v. 53(2), p. 171-176.
  22. -Rudnick, R.L., 2008. Aliphatic hydrocarbons in metasomatized gabbroic xenolihs from Hybleandiatremes (Sicity): Genesis in a serpentinite hydrothermal system, chemical Geology v. 258, p. 258-268.
  23. -Roedder, E., 1984. Fluid inclusions, (p.H. Ribbe, series ed.) vol. 12 of "Reviews in Mineralogy" mineralogical Society of america, Washington, D.C.
  24. -Schwinn, G. and Markl, G., 2005. REE system in hydrothermal fluorite, ChemGeol v. 216, p. 225-2480.
  25. -Wilkinson, J.J., 2001. Fluid inclusions in hydrothermal ore deposits, Lithos, Elsevier, v. 55, p. 229–272.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار