تاثیر نوسانات ماهانه دمای آب دریای مدیترانه بر نوسان ماهانه بارش‌های شمال‌غرب ایران

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 پژوهشگاه هواشناسی

3 دانشگاه لرستان

چکیده

تاثیر دمای سطح آب دریا (SST) بر مقدار بارش محدود به ساحل نبوده و نواحی دور از دریا را نیز تحت­تاثیر قرار می­دهد. تشخیص همبستگی بین SST و بارش نقش موثری در پیش­بینی خشکسالی و ترسالی مناطقی که تحت­تاثیر نوسانات دمای آب قرار می­گیرند خواهد داشت. در پژوهش حاضر به منظور شناخت بهتر از شرایط بارشی، ارتباط نوسان ماهانه SST مدیترانه با بارش شمال­غرب ایران بررسی می­گردد. پس از مشخص کردن دوره­های سرد و گرم دمای ماهانه سطح آب دریای مدیترانه نسبت به دمای میانگین آن در دوره آماری (2014-1982)، میزان همبستگی بین SST و بارش در سطح منطقه محاسبه گردید. نتایج نشان داد تاثیر SST بر نوسان بارش منطقه از نظر زمانی و مکانی متفاوت است و بارش ماه­های مارس، اوریل و می بیشترین همبستگی (در سطح اطمینان 95 و 99 درصد) را با دمای آب دارد. گرم بودن SST در تمام سطح دریای مدیترانه در ماه سپتامبر با کاهش بارش در ماه نوامبر و سرد بودن SST غرب دریا در ماه­ نوامبر و دسامبر با کاهش بارش این دو ماه همبستگی نشان داد. بین سرد بودن SST غرب دریا در فوریه و کاهش بارش ماه آوریل، هم­چنین سرد بودن SST شرق دریا در ماه مارس و کاهش بارش ماه مارس و ماه می ارتباط معنی­داری وجود دارد. هم­چنین ارتباط معنی­داری (در سطح اطمینان 95 تا 99 درصد) بین گرم بودن SST تمام دریا و افزایش بارش ماه آوریل در منطقه شمال­غرب مشاهده شد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد هرچند براساس رابطه همبستگی بین SST و بارش، شناخت کلی از شرایط بارش امکان­پذیر می­باشد، معذالک بررسی شرایط سینوپتیک-ترمودینامیکی جو چگونگی این ارتباط را توجیه خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the impact of monthly fluctuations Mediterranean sea surface temperature in the fluctuations of monthly precipitation northwest Iran

چکیده [English]

Abstract
Due to the high heat capacity of the seas, there is a significant effect on land areas climate fluctuations. The impact of sea surface temperature (SST) on the amount of rainfall was not limited to the coasts and also affect regions far from the sea. So recognize the correlation between SST and precipitation will have a significant role in predicting drought and wet areas that are affected by fluctuations in SST.
In this study, Relationship monthly fluctuations Mediterranean sea surface temperature With fluctuations monthly precipitation northwest Iran(Includes six provinces, West Azerbaijan, East Azerbaijan, Kurdistan, Zanjan, Kermanshah, Hamedan) were studied. For this purpose, after determine the Colder and warmer periods Monthly temperature of the water level of the Mediterranean Compared to normal temperature, during the 33-year-old(1982-2014), The correlation coefficient between Monthly temperature water level and monthly precipitation was obtained in each province. In periods when there was a significant relationship between water temperature and precipitation, The rate of increase / decrease in precipitation under the influence of temperature fluctuations were studied. The results showed the effect of water temperature on regional precipitation variation, Is different in time and location and the precipitation spring show the highest correlation with water temperature. In the months of autumn, the sea water temperature was colder than usual and precipitation and water temperature has a significant relationship, precipitation is reduced. But was not observed Significant relationship between warmer than usual water temperatures and fluctuating precipitation. in winter In most cases, the water temperature was colder than usual and Have a high correlation with precipitation, Increased rainfall has caused and In no previous period there was no Significant relationship between the warmer than normal water temperatures and Fluctuation of precipitation this season. Also there is a significant Relationship between cooler than normal water temperatures in the winter months and Reducing precipitation in the spring. In the spring only in april warmer than usual water temperatures
On the whole the sea with a significant level of more than 96%, increased precipitation caused In the entire study area and in other cases, warmer than usual water temperatures with decreasing precipitation and it is colder than usual Has been associated with increased precipitation. it should be noted results of this study show a causal relationship and To justify this relationship need to examine atmosphere is dynamic and synoptic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: SST- Mediterranean sea- precipitation variation- North West Iran

مراجع

-جهانبخش، س.، ساری صراف، ب.، قائمی، ه. و پور اصغر، ف.، 1390. بررسی تاثیر پدیده دو قطبی دمایی اقیانوس هند بر تغییرپذیری بارش‌های فصلی استان‌های جنوبی کشور، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شماره 4، ص 27- 46.
-جهانبخش اصل، س.، زینالی، ب.، رضایی بنفشه، م. و بابائیان، ا.، 1391. تأثیر نوسان‌های دمای سطح آب دریای مدیترانه بر بارش پایکوه‌های شرقی زاگرس و چاله‌های مرکزی ایران، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی (دانشگاه تبریز)، سال 16، شماره 39، ص35-49.
-خسروی، م.، سلیقه، م. و صباغی، ب.، 1390. تاثیر آنومالی‌های دمای سطح دریای عمان بر بارندگی فصول پاییز و زمستان سواحل جنوب‌شرقی ایران، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی (دانشگاه تبریز)، سال 16، شماره 37، ص 65.
-خوش اخلاق، ف.، قنبری، ن. و معصوم پور سماکوش، ج.، 1387. مطالعه اثرات نوسان اطلس شمالی بر رژیم بارش و دمای سواحل جنوبی دریای خزر، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 66، زمستان 1387، ص 57-70.
-رسولی، ع.ا.، بابائیان، ا.، قائمی، ه. و زواررضا، پ.، 1390. ارتباط بین بارش‌های فصلی ایران و دمای پهنه‌های آبی منطقه‌ای، نشریه پژوهش‌های اقلیم-شناسی، سال 2، شماره 5 و 6، ص 69-92.
-رضایی بنفشه، م.، جهانبخش، س.، بیاتی خطیبی، م. و زینالی، ب.، 1389. پیش‌بینی بارش پاییزه و زمستانه نیمه غربی ایران با استفاده از SST مدیترانه در فصول تابستان و پاییز، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 74، ص 47-62.
-رنجبر سعادت‌آبادی، ع. و ایزدی، پ.، 1392. ارتباط بی‌هنجاری‌های دمای آب سطح اقیانوس هند و دریای عرب با بی‌هنجاری‌های بارش نیمه جنوبی ایران، مجله فیزیک زمین و فضا، دوره 39، شماره 4، ص 135-157.
-صلاحی، ب.، خورشید‌دوست، ع.م. و قویدل رحیمی، ی.، 1386. ارتباط بین نوسان‌های گردش جوی- اقیانوس اطلس شمالی با خشکی‌های آذربایجان شرقی، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 60 ، تابستان 1386، ص 147-156.
-غیور، ح. و خسروی، م.، 1380. تاثیر پدیده انسو بر نابهنجاری‌های بارش تابستانی و پاییزی بارش منطقه جنوب‌شرق ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 62، ص 141-174.
-کریمی، ا.، 1386. تحلیل منابع رطوبت بارش‌های ایران، دانشگاه تربیت مدرس، رساله دکتری جغرافیای طبیعی گرایش اقلیم شناسی.
-گندمکار، ا.، اسماعیلی، ک.، پورغلامی، م. و دهقانی، ر.، 1393. بررسی رابطه الگوهای پیوند از دور با متوسط دمای ماهانه و متوسط بارش ماهانه شهرکرد، کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش‌ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری، تبریز.
-ناظم‌السادات، م. ج. و قاسمی، ا.، 1383. تأثیر نوسان‌های دمای سطح آب خزر بر بارش فصول زمستان و بهار نواحی شمالی و جنوب‌غربی ایران، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال هشتم، شماره 4، ص 1-14.
-ناظم السادات، س. م. ج. و شیروانی، ا.، 1385. پیش‌بینی بارش زمستانه مناطق جنوبی ایران با استفاده از دمای سطح آب خلیج فارس، مجله علمی کشاورزی، شماره 2، صص 65-77.
-یاراحمدی، د. و عزیزی، ق.، 1386. تحلیل چند متغیره ارتباط میزان بارش فصلی ایران و شاخص-های اقلیمی، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 62، ص 161-174.
-Balas, N., Nicholson, S.E. and Klotter, D., 2007. The Relationship of Rainfall Variabillity in West Central African to Sea Surface Temprature Fluctuations, International Journal of Climate, v. 27, p. 1335-1349.
-Berri, G.J. and Bertossa, G., 2004. The Influence of the Tropical and Subtropical Atlantic and Pacific Oceans on Precipitation Variabilility over Southern Central South America on Seasonal Time Scales, International Journal of Climatology, v. 24, p. 415-435.
-Colis, C.J., Bartzokaz, A. and Katsoulis, B.D., 2004. Relation between Sensible and Latent Heat Fluxes in the Mediteranean and Precipitation in Greek Area During Winter, Internatonal Journal of Climatology, v. 24, p.1803-1816.
-Flocas, H.A., Simmonds, I., Kouroutzoglou, J., Keay, K., Hatzaki, M., Bricolas, V., Asimakopoulos, D., 2010. On Syclonic Tracks over the Eastern Mediterranean, Journal of climate, v. 23, p. 5243-5257.
-Ghasemi, A.R. and Khalili, D., 2008. The association between regional and global atmospheric patterns and winter precipitation in Iran, Journal of atmospheric research, v. 88, p. 116-133.
-http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/gridded /data.noaa.oisst.v2.html
-Jean-Pierre, C., Alain, C. and Noelle, A., 1998. Relationship between sea surface temperature, vertical dynamicsand the vertical distribution of atmospheric water vapor inferred from TOVS observations, Journal of Geophysical Research, v. 103(D18), p. 173-180.
-Li, F. and Zeng, Q., 2008. Statistical prediction of East Asian summer Monsoon rainfall based on SST and sea ice concentration, Journal of the Meteorological Society of Japan, v. 86(1), p. 237-243.
-Lim, E., Hendon, H. and Alves, O., 2007. Seasonal forecast of the tropical Indo-Pacific SST and Australian rainfall, Bureau of Meteorology of Australia, Project report, v. 3.2.2, p. 33-39.
-Markowski, G.R. and North, G.R., 2003. Climatic influence of Sea Surface Temperature: evidence of substantial precipitation correlation and predictability, Journal of ydrometeorology, v. 4, p. 856-877.
-Misra, V., 2003. The influence of Pacific SST variability on the precipitation over Southern Africa, Journal of Climate, v. 16, p. 2408-2418.
-Nazemosadat, M.J. and Ghasemi, A.R., 2004. Quantifying the ENSO related shifts in the intensity and probability of drought and wet periods in Iran, Climate, v. 15, p. 4005-4018.
-Rowell, D.P., 2007. The Impact of Mediterranean SSTs on the Sahelian Rainfall Seasonal, Jornal of climate, v. 16, p. 849-862.
-Weare, B.C., 1987. Relationship between monthly precipitation and SST variations in the tropical pacific region, Monthly Weather Review, v. 115, p. 2687-2698.
-Hatzaki, M. and Renguang, W., 2015. The south-eastern Europe winter precipitation variability in relation to the North Atlantic SST, Atmospheric Research, v.152, p. 61-68.
-Lin, W., Wen, C., Wen, Z. and Gang, H., 2015. Teleconnected influence of tropical Northwest Pacific sea surface temperature on interannual variability of autumn precipitation in Southwest China, Climate Dynamics, v. 45(9), p. 2527-2539.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار