بررسی پتروگرافی و ژئوشیمی دولومیتهای سازند شهبازان در شمال غرب سمیرم: مطالعهای از فرآیند دولومیتی شدن در حاشیه شرقی حوضه فورلند زاگرس

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رسوبشناسی و سنگ شناسی رسوبی، گروه زمینشناسی، دانشگاه اصفهان

2 استادیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

3 استاد، گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور اصفهان

4 استاد، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

چکیده

به منظور درک فرآیند دولومیتی شدن در حاشیه شرقی حوضه رسوبی فورلند زاگرس، دولومیت­های سازند شهبازان در رخنمونی واقع در شش کیلومتری شمال غرب سمیرم مورد مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی قرار گرفتند. این سازند در برش مورد مطالعه دارای ضخامت 74 متر می­باشد که در مرز پایینی به طور هم­شیب بر روی سازند آواری کشکان و در مرز بالایی توسط کربنات­های سازند آسماری به صورت ناپیوسته پوشیده شده است. براساس شواهد صحرایی، پتروگرافی) شامل میکروسکوپ­های پلاریزان و الکترونی( و ژئوشیمیایی عناصر اصلی، فرعی و عناصر نادر خاکی چهار نوع دولومیت، در سازند شهبازان تشخیص داده شده است. نتایج این تحقیق بیانگر تشکیل دولومیت­های خیلی ریز تا ریز بلور در پهنه­های جزر و مدی و سایر دولومیت­ها در یک محیط دیاژنزی دفنی کم عمق تا متوسط توسط سیالات دریایی با شوری متوسط) میانگین سدیم 363 پی­پی­ام(، در اثر تراوش آب دریای تبخیر شده به داخل پلتفرم کربناته سازند شهبازان در منطقه مورد مطالعه است. توزیع تقریباً یکسان مقادیر عناصر فرعی در برابر منیزیم در ارتباط با هر سه نوع دولومیت و همچنین مشابه بودن الگوهای ترسیم عناصر نادر خاکی (ƩREE) بیان کننده تشکیل دولومیت­های سازند شهبازان از یک نوع سیال دیاژنتیکی با منشأ یکسان می­باشد. اختلافات موجود در مقادیر عناصر نادر خاکی نشان دهنده میزان واکنش بین آب-سنگ، درجه حرارت و میزان دفن متفاوت می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Petrographic and geochemical investigation of the dolomites of the Shabazan Formation NW Semirom: A study of the dolomitization process in the eastern margin of the Foreland Zagros Basin

نویسندگان [English]

  • Sepideh Gholampour moughi 1
  • Mohammad Ali Salehi 2
  • Naser Arzani 3
  • Hoseyn Vaziri-Moghaddam 4
1 MS.c in Sedimentology, Department of Geology, University of Isfahan
2 Assistant Professor, Department of Geology, Faculty of Sciences, University of Isfahan
3 Professor, Department of Geology, Payam Noor University of Isfahan
4 Professor, Department of Geology, Faculty of Sciences, University of Isfahan
چکیده [English]

In order to understand the dolomitization processes in the eastern margin of the foreland Zagros sedimentary basin, the dolomites of Shahbazan Formation in the outcrop, located 6 kilometers north-west of Semirom, were studied by petrography and geochemistry. The Shahbazan Formation with a thickness of 74 m conformably overlaid on the terrigenous rocks of the Kashkan Formation and was covered disconformably by carbonate rocks of the Asmari Formation. Based on field evidence, petrography (including polarizing microscopes and SEM) and geochemistry of major, minor and rare earth elements (REE), four types of dolomites have been identified in the Shahbazan Formation. The results of this research indicate that the formation of very fine to fine crystalline dolomite occurred in tidal flat and other dolomites have been formed in shallow to intermediate deep burial diagenetic environments by moderately saline marine fluids (mean Na 363 ppm), via seepage reflux of evaporate seawater into the Shahbazan Formation platform.The similar distribution of the trace element versus Mg and REE pattern in the three dolomite types indicate that the Shahbazan dolomites formed a single diagenetic fluid with similar origin. The difference between the dolomite crystals size indicate variable water-rock interaction, temperature and depth of burial.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geochemistry
  • Shahbazan Formation
  • Semirom
  • Foreland Zagros
  • Dolomitization model