حمیدرضا مرادی؛ مجید محمدی؛ حمیدرضا پورقاسمی؛ رئوف مصطفی‌زاده
دوره 1، شماره 3 ، دی 1389
چکیده
استان گلستان به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و فیزیوگرافی همواره در معرض خطر زمین لغزش قرار دارد. در این مقاله چهارچوب تلفیق یکپارچه داده‌ها بر اساس تئوری دمپستر-شیفر برای تهیه نقشه خطر زمین‌لغزش و با استفاده از داده‌های مکانی چندگانه معرفی گردید. به این منظور ابتدا با استفاده از نقاط لغزشی بانک اطلاعات زمین‌لغزش کشور، (392 نقطه لغزشی) ...
بیشتر
استان گلستان به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و فیزیوگرافی همواره در معرض خطر زمین لغزش قرار دارد. در این مقاله چهارچوب تلفیق یکپارچه داده‌ها بر اساس تئوری دمپستر-شیفر برای تهیه نقشه خطر زمین‌لغزش و با استفاده از داده‌های مکانی چندگانه معرفی گردید. به این منظور ابتدا با استفاده از نقاط لغزشی بانک اطلاعات زمین‌لغزش کشور، (392 نقطه لغزشی) نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌های منطقه تهیه گردید. سپس نقشه‌های هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین‌لغزش از قبیل شیب، جهت شیب، شکل شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، شاخص توان آبراهه، شاخص حمل رسوب و پهنه‌های بارش منطقه در محیط سامانه داده‌های مکانی تهیه گردید. با استفاده از تئوری دمپستر-شیفر وزن هر یک از فاکتورها محاسبه شد، وزن‌ها در نقشه‌های عامل وارد شده و برای هر عامل یک نقشه وزنی به دست آمد. سپس وزن‌ها با هم جمع شده و نقشه خطر زمین لغزش تهیه گردید. در این تحقیق برای بررسی دقت مدل از روش ROC و سطح زیر منحنی استفاده شد. ارزیابی مدل نشان داد تئوری دمپستر-شیفر دقت قابل قبولی برای تحلیل خطر زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه دارد.
بهمن سلیمانی؛ علیرضا بهادری
دوره 1، شماره 4 ، دی 1389
چکیده
سازند تبخیری گچساران، پوش سنگ مخازن نفتی آسماری را در منطقه زاگرس تشکیل می دهد. میدان نفتی زیلایی در 30 کیلومتری شمال غرب شهرستان مسجد سلیمان (با ابعاد 6 *40 کیلومتر) واقع شده است. ارزیابی و شناخت محیط رسوبگذاری دیرینه با استفاده از تغییرات عناصر ژئوشیمیایی حوضه رسوبی سازند گچساران در این میدان صورت گرفت. بر اساس داده‌های حاصل از آنالیز ...
بیشتر
سازند تبخیری گچساران، پوش سنگ مخازن نفتی آسماری را در منطقه زاگرس تشکیل می دهد. میدان نفتی زیلایی در 30 کیلومتری شمال غرب شهرستان مسجد سلیمان (با ابعاد 6 *40 کیلومتر) واقع شده است. ارزیابی و شناخت محیط رسوبگذاری دیرینه با استفاده از تغییرات عناصر ژئوشیمیایی حوضه رسوبی سازند گچساران در این میدان صورت گرفت. بر اساس داده‌های حاصل از آنالیز XRFمشخص گردید که پوش سنگ در پهنه سبخایی- لاگونی تشکیل شده است. شرایط آب و هوایی گرم و خشک و افزایش تبخیر، سبب ایجاد سیکل پسروی شده و محیطی سبخایی گسترش یافته است. در نهایت پسروی دریا و قطع ارتباط آن با حوضه رسوبی، منجر به رسوبگذاری توالی ضخیم نمک‌های سازند گچساران شده است. این تغییرات نشانه تناوبی از آب و هوای گرم و مرطوب تا گرم و خشک در جریان رسوبگذاری سازند گچساران است.
حسن لشکری؛ قاسم کیخسروی؛ سید مصطفی غیاثی
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
مهمترین عامل موثر در تبخیر و تعرق، انرژی خورشیدی می باشد. بطوریکه هر تغییری در میزان انرژی رسیده ،در افزایش یا کاهش تبخیر و تعرق موثر است. در این مقاله سعی بر این است که با اثر وارد کردن ارتفاع و جهت شیب در روشهای متداول برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل نسبت به اصلاح آنها اقدام گردد. ضریب به دست آمده از بر آورد تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده ...
بیشتر
مهمترین عامل موثر در تبخیر و تعرق، انرژی خورشیدی می باشد. بطوریکه هر تغییری در میزان انرژی رسیده ،در افزایش یا کاهش تبخیر و تعرق موثر است. در این مقاله سعی بر این است که با اثر وارد کردن ارتفاع و جهت شیب در روشهای متداول برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل نسبت به اصلاح آنها اقدام گردد. ضریب به دست آمده از بر آورد تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از انرژی تابشی برای هر جهت در مرحله اول نشان داد که در ارتفاع برابر، میزان تبخیر تعرق پتانسیل در جهت جنوبی 34/23 درصد بیشتر از جهت های شمالی است. در مرحله بعد، با وارد نمودن نقشه توپوگرافی شهرستان سبزوار به محیط برنامه GIS نقشه DEM تهیه و سپس به تهیه نقشه جهت شیب آن اقدام شد. این نقشه نشان داد جهت رو به شمال بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. بعد از تهیه نقشه تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از رابطه همبستگی ارتفاع ایستگاهها با میزان تبخیر و تعرق پتانسیل محاسبه شده، برای هر ایستگاه ضرایبی به دست آمده در هر کدام از جهات، در نقشه جدید تبخیر و تعرق پتانسیل اعمال و نقشه فوق با توجه به تغییرات ارتفاع و جهت شیب اصلاح گردید. با استفاده از جداول اطلاعات نقشه، مقادیر هر سلول جمع و میانگین تبخیر و تعرق پتانسیل برای کل حوضه برآورد شد که مقدار آن 8/1164 میلی متر می باشد.
امیر کرم؛ آمنه صفریان؛ شیلا حجه فروش نیا
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
فرسایش خاک مسئله ای بسیار مهم در اغلب کشورها، بویژه کشورهای در حال توسعه و با اقلیم های خشک ونیمه خشک است. هدررفت خاک، کاهش سطح اراضی زراعی و تولیدات کشاورزی، پرشدن مخازن سدها ، تخریب جنگل و مرتع و مهاجرت روستاییان از جمله تبعات فرسایش خاک است. در این نوشتار با استفاده از دو روش معادله ی اصلاح شده فرسایش جهانی فرسایش خاک و روش فرآیند ...
بیشتر
فرسایش خاک مسئله ای بسیار مهم در اغلب کشورها، بویژه کشورهای در حال توسعه و با اقلیم های خشک ونیمه خشک است. هدررفت خاک، کاهش سطح اراضی زراعی و تولیدات کشاورزی، پرشدن مخازن سدها ، تخریب جنگل و مرتع و مهاجرت روستاییان از جمله تبعات فرسایش خاک است. در این نوشتار با استفاده از دو روش معادله ی اصلاح شده فرسایش جهانی فرسایش خاک و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، میزان و شدت فرسایش خاک در حوضه ماملو در شرق تهران، برآورد شده است. برای این منظور با استفاده از نقشه های مختلف و تصاویر ماهواره ای و به کارگیری عوامل موثری چون مدل رقومی ارتفاعی، شیب زمین، بارندگی، پوشش زمین، سنگ شناسی و شاخص نرمال شده تمایز پوشش گیاهی، میزان و شدت فرسایش خاک در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی برآورد شده است. نقشه ی نهایی برآورد فرسایش به پنج گروه فرسایشی بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم، بازطبقه بندی شد. نتایج نشان داد که حدود 13 درصد مساحت حوضه دارای شدت فرسایش زیاد و بسیار زیاد است. متوسط فرسایش خاک در سطح حوضه برابر 7/10 تن در هکتار، در سال تخمین زده شد. در برخی زیرحوضه ها ی جنوبی و غربی مقدار فرسایش خاک حداکثر به 80 تن می رسد، این زیرحوضه ها شرایط بحرانی و حادی را از نظر فرسایش نشان می دهند و با توجه به احداث و آبگیری سد ماملو باید در اولویت اجرای برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری قرار گیرند. نتایج همچنین نشان داد که روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی همراه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، رویه و ابزار توانمندی برای برآورد، نمایش و پهنه بندی میزان فرسایش خاک است. با این وجود برای این منظور، از مدل های جدید تر و کمی تر نیز می توان بهره گرفت.
غلامرضا براتی؛ ایرج حیدری
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
میانگین بارش کشور ایران، نسبت به میانگین جهانی کمتر از یک چهارم است. در این میان حساسیت منابع آب و خاک باختر ایران به عنوان منطقه‌ای نسبتا مرطوب و کوهستانی، ضرورت شناخت خاستگاه کمفشارهای بارش‌زا را مطرح می‌کند. در این پژوهش با استفاده از آمار بارش روزانه‌ی 11 ایستگاه طی سال آبی 85-1984 در غرب ایران ، 12 مورد از سنگین‌ترین بارش‌های ...
بیشتر
میانگین بارش کشور ایران، نسبت به میانگین جهانی کمتر از یک چهارم است. در این میان حساسیت منابع آب و خاک باختر ایران به عنوان منطقه‌ای نسبتا مرطوب و کوهستانی، ضرورت شناخت خاستگاه کمفشارهای بارش‌زا را مطرح می‌کند. در این پژوهش با استفاده از آمار بارش روزانه‌ی 11 ایستگاه طی سال آبی 85-1984 در غرب ایران ، 12 مورد از سنگین‌ترین بارش‌های ماهانه شناسایی شد تا با بررسی نقشه‌های روزانه هوا در ترازهای دریا و 500 هکتوپاسکال، الگوهای همدید ماهانه، فصلی و سالانه آنها طراحی و تحلیل شود. نتایج نشان داد بیشتر کمفشارهای بارش‌زا در باختر ایران از سطح دریای مدیترانه به عنوان منبع بزرگ رطوبت و انرژی برخاسته‌اند. دریای سرخ دارای کمترین سهم در تابستان یعنی صفر و بیشترین سهم در بهار یعنی 48 درصد است که با دریای مدیترانه برابری می‌کند. همچنین الگوهای همدید نشان دادند که بازگشت بهاره سامانه‌های فشار از عرض‌های 20 درجه به سمت شمال کندتر از پیشروی پاییزه آنها به عرض‌های 60 درجه یعنی سمت جنوب بوده است. این خود می‌تواند عامل افزایش سهم بهاره دریای سرخ باشد. از این رو بر پایه معیار فراوانی، کمفشارهای پدیدآورنده‌ی سنگین‌ترین بارش‌های ماهانه باختر ایران به ترتیب از دریاهای مدیترانه، سرخ و سیاه برخاسته‌اند.
راهله غضبانی؛ محمدمهدی خطیب؛ محمدحسین زرین‌کوب
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
کانی‌سازی در معدن مس قلعه‌زری بصورت رگه‌ای و داخل شکستگی‌های حاصل از فعالیت پهنه برشی راست‌گرد با امتداد N135 صورت گرفته است. جهت‌گیری عمده شکستگی‌ها به ترتیب در سه راستای مهم NW-SE ، NE-SW و ESE-WNW می‌باشد که مطابق با امتداد غالب گسلها در منطقه و به ترتیب در راستای شکستگی‌های ریدل همسو با پهنه برشی، ناهمسو با پهنه برشی و شکستگی‌های ...
بیشتر
کانی‌سازی در معدن مس قلعه‌زری بصورت رگه‌ای و داخل شکستگی‌های حاصل از فعالیت پهنه برشی راست‌گرد با امتداد N135 صورت گرفته است. جهت‌گیری عمده شکستگی‌ها به ترتیب در سه راستای مهم NW-SE ، NE-SW و ESE-WNW می‌باشد که مطابق با امتداد غالب گسلها در منطقه و به ترتیب در راستای شکستگی‌های ریدل همسو با پهنه برشی، ناهمسو با پهنه برشی و شکستگی‌های کششی هستند. رگه‌ها، در دو نسل می‌باشند و از هندسه پهنه‌های بُرشی تبعیت می‌کنند. با افزایش کرنش برشی، نسل اول رگه‌ها چرخش راست‌گرد حاصل کرده و سپس رگه‌های نسل دوم تشکیل شده‌اند، لذا می‌توان نوع دگرشکلی غیر هم محور را برای منطقه درنظر گرفت. میانگین مقادیر نسبت‌های کرنش، موقعیت بیضوی کرنش در نمودار فلین، ناحیه کرنش انقباضی را نشان می‌دهد. ترسیم لگاریتمی رمزی با استفاده از نسبت لگاریتمی صفحات اصلی کرنش، نیز بیضوی دوکی شکل را برای کرنش منطقه تأیید می‌کند و با توجه به رابطه بین سه پارامتر υ، K-value و k که بیضی کرنش را تشریح می‌کنند، می‌توان شکل بیضوی کرنش در محدوده مورد مطالعه را، دوکی‌شکل عمومی، در نظر گرفت. به روش دایره موهر، مقدار کرنش حجمی، 0.59 بدست آمده است.
محدثه پناهی شهری؛ محمد حسن کریم‌پور؛ محمد رضا حیدریان شهری؛ سعیده غلامی
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
کانسار اسکارن آهن ابوذر در فاصله 110 کیلومتری شمال‌غرب مشهد و 10 کیلومتری شمال‌شرق روستای شترسنگ واقع شده است. اسکارن آهن نوع کلسیم‌دار در سنگ آهک کرتاسه زیرین تشکیل شده است. اگزواسکارن شامل زون های: گارنت اسکارن، گارنت- ایدوکراز اسکارن، پلاژیوکلاز اسکارن، اکتینولیت اسکارن، زوئزیت اسکارن و زوئزیت- اپیدوت اسکارن می‌باشد. گرانیت، ...
بیشتر
کانسار اسکارن آهن ابوذر در فاصله 110 کیلومتری شمال‌غرب مشهد و 10 کیلومتری شمال‌شرق روستای شترسنگ واقع شده است. اسکارن آهن نوع کلسیم‌دار در سنگ آهک کرتاسه زیرین تشکیل شده است. اگزواسکارن شامل زون های: گارنت اسکارن، گارنت- ایدوکراز اسکارن، پلاژیوکلاز اسکارن، اکتینولیت اسکارن، زوئزیت اسکارن و زوئزیت- اپیدوت اسکارن می‌باشد. گرانیت، گرانودیوریت پورفیری، کوارتز مونزونیت پورفیری، سینودیوریت و سینیت پورفیری شناسایی شدند. سینیت و سینودیوریت از نوع آلکالن و گرانیت، گرانودیوریت و کوارتز مونزونیت از نوع ساب‌آلکالن هستند. تمامی توده‌ها از نوع متا آلومینیوم‌دار اما کوارتز مونزونیت از نوع فوق آلومینیوم‌دار است. سینیت پورفیری از نوع فوق پتاسیم، سینودیوریت از نوع پتاسیم زیاد و گرانیت- مونزونیت و گرانودیوریت از نوع کم پتاسیم هستند. سینیت پورفیری از نوع غنی از پتاسیم و بقیه توده‌ها غنی از سدیم هستند. تفاوت قابل توجهی بین نمودار عنکبوتی توده‌های نفوذی مشاهده می‌شود. این موضوع تاییدی است براینکه این توده‌های نفوذی دارای منشا متفاوت هستند. در مقایسه با بازالتهای میان اقیانوسی، توده‌های نفوذی از عناصر Rb, K, Ba, Zr, Y غنی شده هستند. و از عناصرP, Ti , Sr کاهیدگی نشان می‌دهند. براساس پاراژنز، آندرادیت در مرحله دگرگونی پیشرونده در دمای حدود ºC550 تشکیل شده است. در دمای کمتر از ºC300، همزمان با دگرگونی پسرونده اکتینولیت، پلاژیوکلاز، زوئزیت، اپیدوت، کلریت، کوارتز و کلسیت تشکیل شده‌اند. کانسار ابوذر از نوع اسکارن آهن فاقد مس و طلا شناسایی شد که کانه اصلی آن تنها مگنتیت می‌باشد. مقدار متوسط آهن حدود 3/41 درصد است.
زهرا اکبری؛ ایرج رسا؛ علی یارمحمدی
دوره 1، شماره 2 ، مهر 1389
چکیده
منطقه محسن ابن علی در جنوب شرق شهرستان بروجرد، درشمال غرب پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. اغلب سنگهای رخنمون یافته در منطقه، یک توالی آتشفشانی- رسوبی به سن مزوزوئیک (تریاس) می‌باشد که در حد رخساره شیست سبز دگرگون شده‌اند. منطقه مورد بررسی به دلیل وجود فرایند‌های زمین-شناسی متنوع که در امر کانی‌سازی از اهمیت بالایی برخوردار هستند، ...
بیشتر
منطقه محسن ابن علی در جنوب شرق شهرستان بروجرد، درشمال غرب پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. اغلب سنگهای رخنمون یافته در منطقه، یک توالی آتشفشانی- رسوبی به سن مزوزوئیک (تریاس) می‌باشد که در حد رخساره شیست سبز دگرگون شده‌اند. منطقه مورد بررسی به دلیل وجود فرایند‌های زمین-شناسی متنوع که در امر کانی‌سازی از اهمیت بالایی برخوردار هستند، می‌تواند مناطق مستعدی را جهت پتانسیل‌یابی مواد معدنی معرفی نماید. بدین منظور استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با حجم پوشش بسیار بالا می‌تواند کمک موثری در شناسایی اولیه مناطق امیدبخش باشد. بدین جهت در منطقه مورد بررسی تفکیک واحدهای سنگی، پدیده دگرسانی و ساختهای تکتونیکی با بهره‌گیری از داده های سنجنده ETM+ لندست صورت گرفت. روشهای مختلفی برای تهیه نقشه‌های موضوعی مورد نیاز مانند اعمال فیلترهای مختلف، ایجاد تصاویر رنگی با تلفیق باندهای مختلف (FCC)، تصاویر نسبتی، تصاویر تفریقی و روشهای تحلیل مولفه‌های اصلی(PCA) مورد استفاده قرار گرفت .آشکارسازی و تفکیک دگرسانیها با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای در محدوده نشان‌دهنده کانیهای اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و دگرسانیهای رسی می‌باشد. در این میان ارتباط نزدیکی بین عامل خطوارگی و دگرسانیهای گرمابی تفکیک شده در منطقه مشاهده شد. براساس این مطالعات، یک گروه دگرسانیها در منطقه در روند گسلهای شمال غرب- جنوب شرق درکربناتها و متاولکانیکها و گروه دیگر در امتداد گسلهای شمالی- جنوبی و محل تقاطع گسلها در توده‌های نفوذی منطقه شناسایی شده است. در نهایت با تلفیق این نتایج و مطالعات زمین شناسی سه ناحیه شمال روستای محسن ابن علی، نلخاست و کوه نل به عنوان مناطق امیدبخش برای بررسیهای صحرایی جامع پیشنهاد شد. در ارائه و معرفی مناطق مستعد سعی بر این بود که، بیشترین احتمالات در کانی‌زایی، در نظر گرفته شود.
محبوبه حسینی برزی؛ نجمه اعتماد سعید
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
به منظور تعیین برخاستگاه و حذف اثر فرآیندهای دیاژنزی بر ترکیب، ماسه سنگ های سازند لالون با سن کامبرین پیشین در برش باهمو با ضخامت 550 متر واقع در بلوک پشت بادام، مورد مطالعه قرار گرفتند. این مطالعات توسط بررسی های سنگ شناسی 170 مقطع نازک، آنالیز مدال50 نمونه مناسب و استفاده از میکروسکوپ الکترونی و آنالیز EDX صورت گرفت. فرآیند های مرحله ائوژنز ...
بیشتر
به منظور تعیین برخاستگاه و حذف اثر فرآیندهای دیاژنزی بر ترکیب، ماسه سنگ های سازند لالون با سن کامبرین پیشین در برش باهمو با ضخامت 550 متر واقع در بلوک پشت بادام، مورد مطالعه قرار گرفتند. این مطالعات توسط بررسی های سنگ شناسی 170 مقطع نازک، آنالیز مدال50 نمونه مناسب و استفاده از میکروسکوپ الکترونی و آنالیز EDX صورت گرفت. فرآیند های مرحله ائوژنز در این ماسه سنگ ها شامل: سیمانی شدن اولیه کلسیتی، فشردگی فیزیکی، جانشینی دانه ها توسط سیمان کلسیتی و رنگ آمیزی شدن هماتیتی، فرآیندهای مرحله مزوژنز شامل: فشردگی شیمیایی، سیمانی شدن کوارتزی، دولومیتی شدن سیمان های کلسیتی، ددولومیتی شدن، آلبیتی شدن فلدسپارها و رشد ایلیت و کلریت اتوژن و فرآیندهای مرحله تلوژنز شامل: ایجاد شکستگی ها و پر شدن آن ها توسط سیمان های کلسیتی و دگرسانی سیمان های ائو و مزوژنتیکی می باشد. پس از شناسایی این فرآیندها و حذف تاثیر آن ها بر نتایج آنالیز مدال، مطالعات برخاستگاه زمین ساختی در این ماسه سنگ ها با استفاده از دیاگرام های Qt86 F5 L9، Qm46 F5 Lt49، Qp90 Lvm5 Lsm5 و Lm12 Lv5 Ls83 انجام شد. این مطالعات نشان دهنده رخساره کوارتزی/ قطعه سنگی با برخاستگاه زمین ساختی کوهزایی چرخه مجدد و ریفت حاشیه قاره ای در این سازند است که در کوارتزآرنایت های راس سازند به رخساره کوارتزی با برخاستگاه زمین ساختی کراتون تغییر می یابد. شواهد سنگ شناسی و استفاده از دیاگرام های خشتی بر پایه دانه های کوارتز، حاکی از وجود چند منشا برای ماسه سنگ های مورد مطالعه می باشد. دیاگرام های آب و هوایی QFRF و log Qt/F+RF در برابر log Qp/F+RF نشان می دهند که در طی نهشت سازند لالون، روند آب و هوایی از نیمه خشک تا مرطوب تغییر می یابد.
زهرا رحمانی؛ حسین وزیری مقدم؛ عزیزاله طاهری؛ حسن امیری بختیار
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
در این تحقیق، به منظور معرفی تجمعات فونی، بایوزون‌های موجود و تعیین سن بخش های چهل، چمپه و مل از سازند گچساران یک برش در کوه شور، منطقه لار مورد مطالعه قرار گرفت. 17 جنس و 23 گونه از میکرو فسیل ها شناسایی گردید و در نتیجه 2 تجمع فونی تشخیص داده شد. بر این اساس سن سازند گچساران در این برش چاتین-آکی تانین در نظر گرفته شد. پسروی آب دریا پس از ...
بیشتر
در این تحقیق، به منظور معرفی تجمعات فونی، بایوزون‌های موجود و تعیین سن بخش های چهل، چمپه و مل از سازند گچساران یک برش در کوه شور، منطقه لار مورد مطالعه قرار گرفت. 17 جنس و 23 گونه از میکرو فسیل ها شناسایی گردید و در نتیجه 2 تجمع فونی تشخیص داده شد. بر این اساس سن سازند گچساران در این برش چاتین-آکی تانین در نظر گرفته شد. پسروی آب دریا پس از روپلین، در ناحیه مورد مطالعه سبب ته نشست رسوبات تبخیری سازند گچساران گردیده است. بنابراین در فارس داخلی بخش پایینی سازند گچساران معادل زمانی آسماری میانی و بالایی در ناحیه خوزستان است.
جمیله توکلی‌نیا؛ علیرضا محمدی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
بافت مرکزی شهرهای سنتی ـ تاریخی ایران در پی تحولات همه جانبه سیاسی ـ اقتصادی چند دهه اخیر دچار تغییر و دگرگونی‌شده اند. این تغییرات در دهه‌های اخیر با فرسودگی کالبدی ـ کارکردی شهری همراه بوده است. تلاش در جهت بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده به ویژه در بخش مرکزی شهرها با نگرش ...
بیشتر
بافت مرکزی شهرهای سنتی ـ تاریخی ایران در پی تحولات همه جانبه سیاسی ـ اقتصادی چند دهه اخیر دچار تغییر و دگرگونی‌شده اند. این تغییرات در دهه‌های اخیر با فرسودگی کالبدی ـ کارکردی شهری همراه بوده است. تلاش در جهت بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده به ویژه در بخش مرکزی شهرها با نگرش راهبردی، یکپارچه و بر اساس فرآیند برنامه‌ریزی گام به گام و مدیریت‌جامع‌نگر مبتنی بر سرمایه‌های اجتماعی به نوبه خود موجب ساماندهی بافت و آمایش محله‌ای می‌گردد. این مقاله کوشیده است تا با کاربرد مدل SWOT مهمترین ویژگی فرسودگی بافت و راهکارهای مناسب برای بهسازی و نوسازی بافت مرکزی شهر زنجان را به بحث بگذارد.
مهران مقصودی؛ حسین حبیبی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
سالیانه نزدیک 2 میلیارد تن از خاکهای با ارزش کشور به هدر می رود و خسارت هنگفتی معادل 10125/18 ریال بر کشور وارد می‌شود. ممانعت از این خسارت، به اتخاذ روش مناسب در جلوگیری از فرسایش و حرکت رسوب دارد که لازمه آن، وجود اطلاعات دقیق در زمینه شدت فرسایش، در سطح حوضه های آبخیز است. کمبود آمار و اطلاعـات در زمینه فرسایش خـاک و تولید رسوب، مسئله ...
بیشتر
سالیانه نزدیک 2 میلیارد تن از خاکهای با ارزش کشور به هدر می رود و خسارت هنگفتی معادل 10125/18 ریال بر کشور وارد می‌شود. ممانعت از این خسارت، به اتخاذ روش مناسب در جلوگیری از فرسایش و حرکت رسوب دارد که لازمه آن، وجود اطلاعات دقیق در زمینه شدت فرسایش، در سطح حوضه های آبخیز است. کمبود آمار و اطلاعـات در زمینه فرسایش خـاک و تولید رسوب، مسئله ای است که باعث شده، این تحقیق با هدف آگاهی از وضعیت فرسایش، شدت تولید رسوب و همچنین ارزیابی کارآیی مدلهای تجربی پسیاک ،ایی‌پی‌ام و فائو در مقایسه با رسوب اندازه گیری شده و نقشه فرسایش حوضه آبخیز مریم نگار، انجام بگیرد، تا مدلی متناسب با شرایط محیطی این نواحی شناسایی گردد. در این پژوهش داده های مورد نیاز، از طریق مشاهدات میدانی، نقشه های موجود، آمار ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری تأمین شد. بعد از وارد کردن نقشه ها به محیط نرم افزار ILWIS و زمین مرجع کردن آنها، لایه های مورد نیاز رقومی و پایگاه اطلاعاتی برای آنها ایجاد شد. در نهایت با استفاده از جداول ارائه شده در هر یک از مدلهای مورد بررسی، امتیازات متناسب برای نواحی همگن استخراج و با تلفیق لایه های ذکر شده با توجه به رابطه های ارائه شده در هر یک از مدلها، نقشه پهنه بندی شدت فرسایش برای منطقه تهیه شد. نقشه های استخراج شده از مدلها با نقشه فرسایش حوضه آبخیز به صورت همپوشانی، مقایسه و مدل پسیاک به عنوان مدل بهینه از نظر پهنه بندی شدت فرسایش انتخاب شد. از نظر برآورد مقدار رسوب نیز مدل پسیاک ، به عنوان مدل مناسب جهت برآورد میزان رسوب در حوضه مورد مطالعه شناخته شد. شایان ذکر است که با استفاده از مدل فوق مقدار فرسایش در حوضه مورد مطالعه 115495 تن در سال و درصد مساحت شدت فرسایش در پنج طبقه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد، به‌ترتیب معادل 22/3، 37/43، 33/36، 45/13، و 63/3 برآورد شده است.
سادات فیض نیا؛ عباس فهیمی؛ مظاهر یاوری
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
سازند فهلیان توالی کربناته با سن کرتاسه پایینی است که در حوضه رسوبی زاگرس به طور گسترده نهشته شده است. سازند فهلیان در مقطع تحت الارضی چاههای 307 از میدان نفتی اهواز و 32 از میدان نفتی آب تیمور مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی و آنالیز رخساره ها منجر به شناسایی 17 میکروفاسیس گردید. این میکروفاسیسها در یک محیط رمپ کربناته تک ...
بیشتر
سازند فهلیان توالی کربناته با سن کرتاسه پایینی است که در حوضه رسوبی زاگرس به طور گسترده نهشته شده است. سازند فهلیان در مقطع تحت الارضی چاههای 307 از میدان نفتی اهواز و 32 از میدان نفتی آب تیمور مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی و آنالیز رخساره ها منجر به شناسایی 17 میکروفاسیس گردید. این میکروفاسیسها در یک محیط رمپ کربناته تک شیب و در 4 کمربند رخساره ای شامل پهنه های جزر و مدی، لاگون، سد و دریای باز نهشته شده اند. تغییرات نسبی سطح آب دریا در حین تشکیل نهشته‌های سازند فهلیان منجر به تشکیل سه سکانس رسوبی درجه سوم با مرزهای نوع اول و دوم گردیده است. این سکانسها بر اساس آنالیز رخساره ها و شناسایی الگوی انباشتگی پیشرونده و پسرونده رسوبات شناسایی گردید. مرز پایینی سکانس اول در هر دو مقطع از نوع اول بوده و بقیه مرزها از نوع دوم می باشد. سطوح حداکثر پیشروی در سازند فهلیان مطابق با سطوح حداکثر پیشروی در زمان های معادل در پلت‌فرم عربی می باشد.
مجتبی یمانی؛ فاطمه اسکندری نژاد
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
فرسایش و شستشوی رسوبات سطحی موجب از دست رفتن منابع خاک شده و پرشدن سریع سدها و تهدید سایر فعالیتهای انسانی را به دنبال دارد. بدیهی است که میزان فرسایش در درجه اول وابسته به ویژگیهای ژئومورفولوژی حوضه‌های آبخیز و سپس نحوه دخالتهای انسانی است. محدوده تحت بررسی حوضه قزقنچای از زیرحوضه های حبله‌رود و شاخه اصلی نم‌رود می‌باشد. این حوضه ...
بیشتر
فرسایش و شستشوی رسوبات سطحی موجب از دست رفتن منابع خاک شده و پرشدن سریع سدها و تهدید سایر فعالیتهای انسانی را به دنبال دارد. بدیهی است که میزان فرسایش در درجه اول وابسته به ویژگیهای ژئومورفولوژی حوضه‌های آبخیز و سپس نحوه دخالتهای انسانی است. محدوده تحت بررسی حوضه قزقنچای از زیرحوضه های حبله‌رود و شاخه اصلی نم‌رود می‌باشد. این حوضه مساحتی درحدود 235/144 هکتار را در برمی‌گیرد. در این پژوهش برای بررسی میزان فرسایش ابتدا متغیرهای موثر از طریق کارهای میدانی و مشاهدات غیرمستقیم با استفاده از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی و نیز سایر منابع گردآوری و مورد مطالعه قرار گرفته است. این داده‌ها با استفاده از تکنیک ها و نرم افزارهای GIS تجزیه و تحلیل شده و در نهایت جهت دستیابی به نتیجه از روش های برآورد فرسایش و با استفاده از روش امتیازدهی وتلفیق تاثیر گزاری عوامل ژئومورفیک انجام پذیرفته و از طریق آن میزان فرسایش درحوضه آبخیز مورد مطالعه برآورد گردیده است. نتایج نشان می دهند که میزان رسوب دهی سالانه حوضه معادل 24/14011 تن در هکتار می باشد. مقایسه زمانی داده های رسوب و تلفیق آن با گسترش کاربری های انسانی در حوضه نیز نشانگر آن است که توسعه فعالیتهای انسانی در افزایش رسوبدهی حوضه بی تاثیر نبوده است به طوری که بخش عمده این رسوب از بخشهای میانی حوضه که از درجه توسعه یافتگی بیشتری برخوردار است تامین می‌شود.
عباس چرچی؛ نصراله کلانتری؛ محمدرضا کشاورزی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1389
چکیده
پهنه آهکی سازند آسماری در تاقدیس پابده و بخصوص بخش جنوب شرقی آن (کوه ادیو) در شمال شرق استان خوزستان، تحت تأثیر نیروهای تکتونیکی بطور گسترده‌ای گسله، دارای درزه و شکاف شده و شرایط تشکیل آبخوان کارستی را فرآهم آورده است. پدیده‌های ژئومورفولوژیکی مانند چشمه کارستی بی‌بی‌تلخون، دره تکتونیکی- کارستی تالوک و کارن‌ها نشان از توسعه کارست ...
بیشتر
پهنه آهکی سازند آسماری در تاقدیس پابده و بخصوص بخش جنوب شرقی آن (کوه ادیو) در شمال شرق استان خوزستان، تحت تأثیر نیروهای تکتونیکی بطور گسترده‌ای گسله، دارای درزه و شکاف شده و شرایط تشکیل آبخوان کارستی را فرآهم آورده است. پدیده‌های ژئومورفولوژیکی مانند چشمه کارستی بی‌بی‌تلخون، دره تکتونیکی- کارستی تالوک و کارن‌ها نشان از توسعه کارست و آبخوان کارستی منطقه می‌باشد. مطالعات زمین-شناسی ساختاری، ژئومورفولوژی و هیدروژئولوژی منطقه نشان می‌دهد که: 1) کوه ادیو با کارست‌شدگی بیشتر نسبت به گریوه بخش اصلی ذخیره آب کارستی را تشکیل می دهد، 2) سازند مارنی پابده در زیر آهک آسماری بصورت آب‌بند عمل نموده و قاعده کارست شدگی است، 3) گسلهای (و شکستگی‌های) عرضی و مورب باعث افزایش خردشدگی آهک شده اند و نقش مهمی در ارتباط کانال های انحلالی ایفا می نمایند، 4) تراکم درزه‌ها و شکستگی‌ها نواحی زیر سطحی با پتانسیل بالای نفوذپذیری و انتقال جریان آب را نشـان می‌دهد، 5) چشمه بی‌بی‌تلخون در کمترین ارتفاع رخنمون آهک آسماری، اصلی‌ترین خروجی آب زیرزمینی منطقه است و 6) جریان آب در آبخوان کارستی منطقه غالباً در دو جهت NE به SW وSE به NW می‌باشد.
